هفته‌نامه نه دی؛ حجت الاسلام حمید رسایی- انتخابات یازدهم ریاست جمهوری از این جهت که شورای نگهبان با قاطعیت از برخورد قانونی با دو حلقه فتنه و انحراف خبر داده بود،‌ برجستگی یافته. بر این اساس امکان حضور چهره های شاخص در رأس فتنه همچون هاشمی رفسنجانی و دنباله های او مانند خاتمی تقریبا محال و امکان حضور مشایی در گردونه انتخابات غیر ممکن است که البته این جراحی شورای نگهبان بدون داد و فریاد نخواهد بود. بدیهی است که با پشت سر نهادن فتنه سال 88 ، جامعه قطعا آمادگی و بصیرت لازم برای این جراحی را خواهد داشت.

در این بین اما از جهتی دیگر نیز انتخابات یازدهم نسبت به انتخابات های دیگر ریاست جمهوری رخدادی استثنایی شد و آن شیوه رسیدن نخبگان، جریانات سیاسی،‌ احزاب، گروه های مرجع به فرد اصلح بود که تا حدودی تابع عقلانیت سیاسی و دینی نبود.

در این انتخابات ما با چهار جریان مواجهیم که برای رسیدن به کاندیدای اصلح رفتار خود را بر چهار مدار استوار کردند:

1 . جریانی که بر «مدار تکلیف» تصمیمات خود را اتخاذ کرده است.

2 . جریانی که بر «مدار نظرسنجی» تصمیمات خود را اتخاذ کرد.

3 . جریانی که بر «مدار فتنه» تصمیمات خود را پایه گذاری کرد.

4 . جریانی که بر «مدار خود اصلح پنداری» وارد انتخابات شده.

 جریان مبتنی بر تکلیف :

از ماه ها قبل نحوه رسیدن به کاندیدای نهایی و به عبارتی دیگر کاندیدای اصلح، یکی از مهمترین دغدغه های جریانات مختلف بود. به نظر می رسد در رأس گفتمان تکلیف مدار، آیت الله مصباح قرار دارد. در جلسه معرفی کاندیدای جبهه پایداری آنچه مهم تر از معرفی گزینه اصلح از سوی این جریان گفتمانی و انقلابی بود، اعلام علنی منطق علامه مصباح یزدی در معرفی کاندیداها و اعلام حمایت از یک کاندیدا بود. این استاد دینمدار سیاستمدار، در اقدامی بی سابقه که معمولا در عرف سیاسی رایج نیست، اعلام کردند: «دوستان [جبهه پایداری] به برادر عزیز ما [آقای دکتر لنکرانی] توصیه کردند که کاندیدا بشوند. اما اگر خود ایشان [به اصلح بودن خود] باور ندارد و کس دیگری را صد در صد بهتر از خودش می‌داند، نباید قبول کند، گرچه همه به او اصرار کنند. اگر با این‌که می‌داند دیگری اصلح هست، خودش را کاندیدا کند، خیانت کرده و باید جواب خدا را بدهد.»

آیت الله مصباح در ادامه بیانات خود با خطاب قرار دادن جمعیت حاضر در سالن سید الشهدا اعلام کردند: «مقام معظم رهبری فرمودند کسانی که نسبت به اصلح شناخت دارند باید به دیگران معرفی کنند … بر این اساس، عزیزان جبهه پایداری ماه‌ها مطالعه و فکر و تحقیق کردند تا اصلح را شناسایی و معرفی کنند؛ اما معرفی کردن کاندیدا معنایش این نیست که تکلیف از شما ساقط می‌شود، مگر اینکه با این معرفی شما به اطمینان برسید که در این صورت نیازی به تحقیق بیشتر نیست. اما اگر هنوز شک دارید باید بروید و درباره فرد اصلح تحقیق کنید.»

روشن است که چنین منطقی در هیچ یک از جریانات و احزاب سیاسی رایج نیست. معمولا جریانات سیاسی وقتی جلسه ای برای معرفی کاندیدای خود برپا می کنند با جزمیت و قطعیت درباره گزینه مورد نظر خود سخن می گویند و کوچکترین تردیدی درباره کاندیدای مورد نظر خود را اشتباه استراتژیک می خوانند. این منطق البته اختصاص به آیت الله مصباح ندارد بلکه چنین ادبیاتی را در بیانات مقام معظم رهبری و امام خمینی نیز می بینیم.

بیانات حضرت امام خمینی (ره) که در صحیفه امام و صحیفه نور آمده، دقیقا بر همین منطق استوار است. آنجا که ایشان می فرمایید: «احدی شرعا نمی تواند به کسی کورکورانه و بدون تحقیق رای بدهد و اگر در صلاحیت شخص یا اشخاصی تمام افراد و گروه ها نظر موافق داشتند، ولی رای دهنده تشخیص اش برخلاف همه آنها بود، تبعیت از آنها صحیح نیست و نزد خداوند مسئولیت دارد و اگر گروه یا اشخاص، صلاحیت فرد یا افرادی را تشخیص دادند و از این تایید، برای رای دهنده اطمینان حاصل شد، می تواند به آنها رای دهند.»

حضرت امام در جایی دیگر می فرمودند: «در تشخیص خوب و بد، اتکال به قول غیر نکنید، مگر اشخاصی باشند که مورد اطمینان خودتان باشد، صد در صد … اگر چنانچه اشخاص مطمئن باشند که آنها تشخیص بدهند، شهادت بدهند که فلان آدم جهات مختلفش همه خوب است، آن وقت مانعی ندارد که کسی به واسطه تشخیص آنها و اطمینان به این که این صحیح است، رای هم به آنها بدهد؛ اما این طور نیست که کورکورانه انسان دنبال این باشد که ببیند کیک چه گفته، این صحیح نیست، این در اسلام نیست و در جمهوری اسلامی هم نباید باشد.» اکنون با پایان ثبت نام کاندیداهای انتخابات یازدهم، اولین مرحله از صف بندی این انتخابات مشخص شده است. شاید در نگاه اول، ثبت نام همزمان چهره هایی مانند لنکرانی، زاکانی و جلیلی برای بسیاری از همفکران آنها که در بدنه اجتماعی ای قرار است با رای خود یکی از آنها را به میدان کارزار بفرستند، سخت باشد بویژه که حداد عادل را هم باید در این گفتمان جا داد اما بی تردید با حاکم شدن گفتمانی که آیت الله مصباح علمدار آن است، در این جبهه خیلی زود به وحدت نظر خواهیم رسید.

 جریان مبتنی بر نظرسنجی :

در هر دوره از انتخابات شاهد حضور جریانی هستیم که بیشتر با رویکرد قدرت طلبی به دنبال ذبح شاخصه های انتخاب دینمدارانه و انقلابی است. این جریان که همواره از کمترین مقبولیت در بدنه جامعه برخوردار است، برای تحمیل خود به جامعه تلاش می کند تا بر موج سازی های مصنوعی سوار شود و یکی از مهمترین روش های آن بهره مندی از ابزار نظرسنجی است.

انتخابات یازدهم ریاست جمهوری نیز مانند انتخابات نهم، از این روش تحمیل مورد استفاده سیاستمداران بر مردم خالی نبود. از چند ماه قبل ائتلاف های انتخاباتی با عناوین ائتلاف های سه نفره یا پنج نفره شکل گرفت. هر چند هر یک از این ائتلاف ها بارها و بارها اعلام کردند که انتخاب شیوه نظرسنجی مبتنی بر مسیری عاقلانه است و بی شک آنها به نتیجه نهایی آن تمکین می کنند اما خیلی زود، یخ این ادعا باز شد.

اولین نشانه های اختلاف در ائتلاف سه نفره رخ داد. موضوع نظرسنجی در حالی مهمترین شاخصه تصمیم نهایی ائتلاف سه نفره عنوان شده بود که از چندی قبل در کنار پارامتر مقبولیت و نظرسنجی، ملاک مشروعیت یعنی تصمیم نهایی جامعتین از سوی آقای ولایتی و کارآمدی از سوی آقای قالیباف در کنار عنوان نظرسنجی اضافه شد. در حال حاضر نیز هر سه کاندیدای این ائتلاف ثبت نام کرده اند و البته انتظار می رود دکتر حداد عادل با توجه به پیشینه عملکرد وی و با توجه به حامیان وی که همواره از ائتلاف وی با دو گزینه دیگر انتقاد داشته اند، این چهره در نهایت به نفع کاندیدای نهایی جبهه مردم، مقاومت و پیشرفت کناره گیری کند.

ائتلاف پنج نفره نیز که بارها از تبعیات نهایی اعضای آن از نتیجه نظرسنجی سخن گفته بودند، در نهایت دچار اختلاف شدند و آقای متکی اعلام کرده که انتخاب آقای ابوترابی بر خلاف مسیر تعیین شده بوده است. در کنار این البته باید برخی رفتارهای قابل تأمل این چهره ها در دیدار با یکی از مولوی های افراطی در زهدان را هم در نظر گرفت که برای رسیدن به رأی بیشتر و تحمیل خود، دست به چنین اقدامی زدند.

در این باره نیز آیت الله مصباح خیلی پیشتر خبر از بی نتیجه ماندن این ائتلاف های سیاسی داد خبر داده بود. دی ماه سال قبل بود که هفته نامه 9 دی در دیدار سالانه و گفتگوی اختصاصی خود با علامه مصباح یزدی از ایشان در خصوص ترجیح صالح مقبول بر اصلح و ائتلاف هایی که بر نظرسنجی استوار شده پرسید و ایشان پاسخ داد: «فکر نمی‌کنم این طرح که چند کاندیدا جلسه بگیرند تا یکی به میدان بیاید فی نفسه اشکال شرعی و قانونی داشته باشد، حتی اشکال عقلایی هم ندارد و طرح خوبی به نظر می‌رسد اما عملا تجربه نشان داده است که به آن عمل نخواهد شد؛ حالا گاهی انگیزه‌های شخصی مانع می‌شود از این‌که این عمل ادامه پیدا کند و گاهی هم به خاطر اختلاف سلیقه‌هایی که در رفتار دارند، نمی‌توانند با هم کار کنند … به نظر من کار خوبی است، اما تجربه نشان داده که نه انگیزه‌ها برای همه در این کار قوی هست و نه امکان همکاری بین افرادی که سلیقه‌های مختلفی دارند میسر می‌شود، عملا این طرح به جایی نمی‌رسد.»

آیت الله مصباح در همان گفتگو به صراحت از مبنای جریان حزب الله اینگونه سخن گفتند: «ما یک قواعد عقلی و شرعی داریم که اینها خیلی روشن و راهگشاست. اصل اولیه این است که هر جا ما حق انتخاب داریم، باید اصلح را انتخاب کنیم، ولی یک فرض استثنایی هم در کنار این داریم و آن این‌که اگر ما شخصی را شناسایی کردیم که صد در صد اصلح است و دیگران غیر اصلح اند ولی مطمئن هستیم که این اصلح رأی نمی‌آورد – البته اثبات این احتمال که این فرد رأی نمی‌آورد یک عرض عریضی دارد – حالا قرائن و شواهدی هست … حالا من اگر از این اصلح ترویج کنم و در عین حال بدانم که هیچ اثری ندارد، بدیهی است که این کار لغوی است؛ در امر به معروف هم می‌گویند اگر می‌دانید و یقین دارید که امر یا نهی شما هیچ اثری ندارد، تکلیف به آن تعلق نمی‌گیرد. اما کلام در این است که غالبا با این یقین، عدم رأی آوری را افراد القا می‌کنند در حالی که واقعی نیست، غالبا این رأی‌ها و اقبال عمومی یا کم و زیاد شدنش بستگی به تبلیغات و تلاش دارد. گاهی تبلیغات حقی است، گاهی تبلیغاتی با انگیزه‌ها و ابزارهای دیگری. شما باید کار و فعالیت خودتان را بکنید و آن کسی که تشخیص دادید بینکم و بین الله اصلح است، از او ترویج کنید، مگر این‌که یقین داشته باشید که حمایت از این فرد هیچ اثری ندارد، در این صورت حمایت از او کار لغوی خواهد بود.»

 جریان مبتنی بر فتنه :

در کنار این جریانات اما دو جریان دیگر پا به عرصه انتخابات گذاشتند. 9 دی از شهریور سال قبل با رصد دقیق تحرکات جریان فتنه و انحراف، حضور قطعی کاندیداهای این دو جریان یعنی هاشمی و مشایی را اعلام کرده بود و البته معتقدیم که بدنه رأی این دو جریان در یک پایگاه اجتماعی قرار دارد و بر خلاف آنچه القا می شود، به هیچ وجه در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری، دوگانه هاشمی در برابر مشایی شکل نخواهد گرفت. در حقیقت انتخابات یازدهم ریاست جمهوری مانند انتخابات نهم سال 84 خواهد بود. سال 84 همه فکر می کردند رقابت اصلی بین جریان سنتی اصولگرا و جریان اصلاح طلب شکل خواهد گرفت اما در نهایت گفتمان آن روز احمدی نژاد که مبتنی بر خدمت بی منت و همرنگی با مردم بود، پیروز میدان شد.

انتخابات یازدهم نیز بر همین اساس خواهد بود و در حالی که دو جریان قدرت طلب با سرکردگی مشایی و احمدی نژاد از یک سو و هاشمی و اصلاح طلبان از سوی دیگر شکل گرفته اما در نهایت گفتمانی که صدای مردم و دفاع از ارزش های دینی را نمایندگی می کند،‌ پیروز میدان خواهد بود.

بزرگترین اشتباه احمدی نژاد 92 این است که فکر می کند محبوبیت در نگاه انتخاباتی مردم با انگشت اشاره قابل انتقال است و اگر او با انگشت اشاره خود به سمت مشایی نشانه رود، مشایی رییس جمهور آینده کشور است. در حالی که مردم از باقی ماندن کسی که هشت سال در قدرت بوده و اکنون دوباره سودای ریاست دارد، ‌احساس خوبی ندارند و در برابر چنین رفتاری واکنش منفی نشان خواهند داد. این اتفاق در انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری هم افتاد و خاتمی که تمام قد به حمایت از معین و سپس به حمایت از هاشمی رفسنجانی پرداخت بود با تودهنی مردم مواجه شد. این اتفاق درباره هاشمی هفتاد و نه ساله که در زمان ثبت نام بسیار مضطرب بود، بیشتر قابل پیش بینی است. مردم از رفتار احمدی نژاد و هاشمی هیچ احساسی جز قدرت طلبی ندارند و البته تمام این مباحث فارغ از این موضوع است که بر اساس مستندات قطعی و مطابق قانون به دلیل نقش هاشمی در فتنه سال 88 و عملکرد اعتقادی مشایی، هر دو گزینه باید رد صلاحیت شوند.

 نتیجه گیری نهایی :

صف بندی انتخابات در حال شکل گیری است و بی شک اگر جریان فتنه و انحراف فرصت حضور یابند و حتی اگر قانونا این فرصت را نداشته باشند، گزینه نهایی جبهه مردم، ‌مقاومت و پیشرفت رقابت سختی را با کاندیداهایی که با موجی از فشارهای روانی و مالی وارد میدان شده اند، خواهند داشت. اما جریان حزب الله این جمله آیت الله مصباح را نباید فراموش کند که خدای میدان سیاست همان خدای جبهه جنگ نظامی است که ما را در دفاع مقدس هشت ساله با دست خالی به پیروزی رساند.

آیت الله مصباح در یکی از تازه ترین بیانات خود در این باره هم فرمودند: «ما مرد وظیفه‌ایم، نه به دنبال نتیجه؛ باید ببینیم وظیفه‌مان چیست، همان را انجام دهیم. نتیجه چه خواهد شد؟ هر چه خدا بخواهد. ممکن است نتیجه همان شود که ما می‌خواستیم؛ شاید هم خدا مصلحت نداند و خلاف آنچه ما خواستیم، حاصل شود. در هر دو صورت ما وظیفه‌امان را انجام داده‌ایم و ثوابش را می‌بریم. عزیزان من! باید کارمان خالصانه برای خدا باشد و به هیچ چیز دیگری هم غیر از او امید نداشته باشیم؛ هیچ چیز، یعنی هیچ چیز. کمک دیگران، نظرخواهی و پول و مانند آن، همه باد هواست. اگر خدا نتیجه‌ای را بخواهد، منتظر این نظرخواهی‌ها و نظرسنجی‌ها نمی‌ماند. هم‌چنان‌که بارها زیر و رو شدن این نظرخواهی‌ها را دیده‌ایم. ما باید به وظیفه‌مان عمل کنیم؛ نتیجه را کس دیگری رقم می‌زند.»