غالبا اینگونه تصور می شود که ماجرای پیاده نظام گری بعضی دانشجوها جهت نیل برخی احزاب به اهداف مشروع و نامشروع شان به سال های دولت اصلاحات و فضای بـــاز! سیاسی که به برکت سیاست های بی چارچوب آقای خاتمی تجربه کردیم باز می گردد. لیکن این تصوری اشتباه و ناشی از ضعف حافظه تاریخی ماست.

مسن ترها خوب به خاطر می آورند زمانی را که دانشگاه های ما به سنگری برای مبارزه مسلحانه با انقلاب نوپامان بدل شده بودند تا جایی که موجب تعطیلی دانشگاه ها گردیدند. مسلما نمی توان گفت کسانی که در آن جریانات سال های اول انقلاب سردمداران این انحرافات بودند با کسانی که ملعبه قرار گرفتند کیفیتا به یک اندازه مقصرند. مسئله، آنجا ابعاد کریه تری می یابد که توجه داشته باشیم از نظر کمی نیز این سردمداران بسیار کمتر از پیروان آن انحرافات بوده اند. به عبارت دیگر و همیشه در جریان یارگیری های دانشجویی برای جریانات و احزاب سیاسی- فکری، تعداد معدودی دانشجو یا دانشجوی سابق منفعت طلب که با آن جریانات و احزاب  پیوند ارگانیک دارند، تعداد زیادی دانشجوی کم اطلاع و پراکنده را در جهت اهداف و امیال حزب یا جریان متبوع خود سازمان می دهند. این قاعده در سال های اخیر هم به انحاء مختلف تکرار شده است.
به طور کلی دوران دانشجویی هر فرد با شاخصه هایی گره خورده است که محیطی مناسب برای اینگونه سوء استفاده ها فراهم می آورند. از آن جمله می توان به احساس استقلال فکری و اجتماعی که فرد با دانشجو شدن در خود حس می نماید اشاره نمود یا این واقعیت نه چندان دلچسب که این دوره معمولا با انفجار احساسات همراه است یا تمایل شدیدی که هر انسان در این مقطع سنی به ایفای نقش در کارهای گروهی در خود احساس می کند و از همه مهمتر احساس اعتماد به نفسی برای اظهارنظر در مورد هر کس و هر چیز و به تبع آن گرایش به تفکر همواره انتقادی که فی نفسه چیز بدی نیست ولی گاهی آنقدر غلیظ می شود که موجب تبدیل اعتراض به یک ارزش بنیادین می گردد. همه این مولفه ها اگر در جای خود و به اندازه و بطور صحیح استفاده شوند ابزار پیشرفت دانشجویان را فراهم می آورند ولی در غیر این صورت می توانند بستری باشند برای سوء استفاده کسانی که می خواهند نظرات و ایده های خود را به نام دانشجو و دانشگاه ترویج کنند.
البته جریان پیاده نظام پروری در دانشگاه ها را که در سال های اخیر شاهد آن بوده ایم نمی توان فقط به گردن این خصیصه ها انداخت بلکه بیش از این مشخصه ها، شاید اوضاع اجتماعی سال هایی که یارگیری های مذکور کلید خوردند و سوء استفاده برخی احزاب و گروه ها از آن اوضاع، موجب افتادن برخی دانشجوها به دام جریان های سیاسی و فکری نابهنجار شده باشد. توضیح اینکه قبل از روی کار آمدن آقای خاتمی و بــــاز!ندگی فضای سیاسی کشور، به دلیل مشکلات فراوان اقتصادی- سیاسی که حتی با هشت سال سازندگی! دولت آقای هاشمی هم هنوز حل نشده باقی مانده بود، نوعی نارضایتی همه گیر در قشر دانشجو شکل گرفته بود که فضای دانشگاه ها را جهت پیاده نظام پروری برای هر گونه تفکر انتقادی سازنده یا مخرب  مساعد می نمود.
هر چند در آن سال ها دولت سازندگی با مشکلات فراوان مانند استان های مخروبه پس از جنگ، جو امنیتی ناشی از اوضاع جنگ زده کشور، تحریم های کمرشکن اقتصادی و ... مواجه بود ولی نمی توان از تاثیر اشتباهات فاحش فرهنگی، اقتصادی و سیاسی آن در ناهنجاری هایی که تنها یکی شان در دانشگاه ها نمود پیدا کرده بود، چشم پوشید. البته این تاثیر تا آن زمان در حد فراهم کردن بستر این ناهنجاری ها محدود بود و آن دستی که به این انبار باروت جرقه زد دست سردمداران جریانی بود که در انتخابات سال 76 بهترین بهره را از نارضایتی های موجود دانشجویان برد و بیشترین سوء استفاده را نیز انجام داد. سال های آخر دولت آقای هاشمی فضای دانشگاه ها به نحوی با نارضایتی پیوند خورده بود که بسیاری از دانشجویان مذهبی نیز از وضعیت موجود ابراز ناراحتی می کردند و حلقه تنگ نیروهای سیاسی متدین نیز به این انتقادِ از خود دامن می زد و از جهت دیگر ابراز این انتقادات در فضای امنیتی که شاید در آن زمان لاجرم بود نیز عواقب سختی در پی داشت. اینگونه بود که شعارهای آقای خاتمی با استقبال گسترده دانشجویی مواجه شد. بالاخره ایشان روحانی بود و عضو مجمع روحانیونی که زمانی یاران نزدیک امام(ره) بودند. حتی کسانی که از نظر اعتقادی با دگراندیشی های اصلاح طلبان جمع نمی شدند نیز با این قبیل توجیه ها، انرژی فرو خفته خود را جهت اصلاح! وضع موجود آزاد می کردند. این قشر از دانشجوها که از نظر کمی صرف نظر از جهت گیری های سیاسی اکثریت قابل توجه فعالان سیاسی دانشگاه ها را تشکیل می دادند پس از بُر خوردن در تشکل های سیاسی همسو با احزاب و جریانات منتقد بیشترین کمک را به آقای خاتمی برای کسب کرسی ریاست جمهوری نمودند. چرا که هم پیالگان تفکرات دگراندیشانه اصلاح طلبها در میان دانشجو ها همیشه در اقلیت بوده اند و به تنهایی کاری از دستشان بر نمی آید(دقیقا به دلیل همین در اقلیت بودن است که ما در تشکلی افراطی مانند دفتر تحکیم هم شاهد انشعاب های اعتقادی بوده ایم).
از طرف دیگر کار تشکیلاتی به طور معمول در افراد ایجاد تعصب می کند و شاید به همین دلیل دانشجویانی که از نظر اعتقادی اشتراک چندانی با دولت مردان و هواداران و منتسبین به آنها نداشتند حتی پس از دیدن بی حرمتی ها و اجحاف هایی که در حق دین و مقدسات در آن دوران صورت گرفت نیز از مواضع سیاسی خود کوتاه نیامدند، مواضعی که بیش از آنکه مواضع خودشان باشد مواضع لیدرهایی خارج از دانشگاه بود که توسط نوچه هاشان (مسئولین تشکل هایی مانند دفتر تحکیم) به قاطبه دانشجویان منتقد و کم اطلاع- اگر نگوییم بی اطلاع  دیکته می شد. مواضعی که هرچند نه اعتقادی بود و نه از آن خود این دانشجویان ولی متاسفانه و اندک اندک، مواضعی اعتقادی و در تقابل با اسلام را برای بسیاری از آنها به دنبال آورد به نحوی که سیاستشان راهنمای دیانتشان گردید در حالی که باید برعکس می بود.
خوشبختانه سالهایی که بر ما گذشت و تندروی های روزافزونی که به خیال فاصله گرفتن ملت ایران از آرمانهای اسلامی خود در قالب عبور از ارزشهای دینی – سیاسی مطرح شد و تلاش روشنگران عرصه اندیشه و سیاست برای اثبات اینکه اعوجاج های سیاسی برخی جریانات، ریشه در اعوجاج های دینی آنها دارد، موجب شد تا اکنون دیگر آن فضای غبارآلود اعتقادی و سیاسی وجود نداشته باشد و مرزبندی حرف هایی از جنس شعارهای سیاسی آقای خاتمی و بیشتر و مهمتر از آن، اظهارنظرهای معرفت شناسانه، فیلسوفانه و متکلمانه اطرافیان و طرفداران ایشان با آنچه متدینین جامعه در دانشگاه و خارج از آن در پی آن هستند روشن و واضح گردد. دیگر نمی توان حتی با حرف هایی دو پهلو از جنس فرمایشات آقای موسوی یکی به نعل اعتقادات و تمایلات مذهبی مردم زد و یکی به میخ تندروی ها و دگر اندیشی های هم حزبی ها. اکنون دیگر هر که اندک بینشی داشته باشد در بازار سیاست، سره را از ناسره تشخیص خواهد داد، دیگر به سختی می توان دانشجو را آلت دست قرار داد، دیگر دوران شعبان بی مخ بازی های 18 تیری گذشته، دیگر نمی شود به نام دانشجو به مقدسات توهین کرد.
البته به شرط آن که همان اندک بینش وجود داشته باشد.

نوشته شده در سه شنبه 88 تیر 2ساعت ساعت 9:56 صبح توسط منتظر| نظر بدهید
طبقه بندی: دانشجو پیاده نظام